Faaleaogaina e le Faamasinoga Maualuga le faasalaga e 2 tausaga na faia e le Palemene mo Tuilaepa ma Lealailepule.
Ua aumai ai le iuga o le Faamasinoga Maualuga i le mataupu a faipule o le itumalo o Lepa ma Faleata 3 le susuga ia Tuilaepa Sailele Malielegaoi ma le susuga ia Leala Rimoni Aiafi lea na faamalolo le tumau mo le 2 tausaga.
Peitai ile silasila ai a le Faamasinoga ile mataupu lenei ma le faaiuga a le Palemene sa fai ua oia ai le vaega 41(1) o le faavae, poo le aafia ai lea o le aia tatau a nei sui faipule oloo fai ai ma sui vaaia a itumalo i totonu o le Palemene.
Ae ua leai foi se leo a itumalo e faaleo ai o latou manaoga e tauala atu lea i a latou faipule poo taitai na latou totofi, mo le lua tausaga sa fuafua e faasala ina ai.
Peitai ua faatonuina foi e le Faamasinoga le Palemene ina ia toe pei uma totogi ma alaugi o faipule nei mai lava le taimi na faatea ese ai ma le Palemene e oo mai ile aso.
O le faatulai ese ai o Tuilaepa ma Lealailepule, e mafua mai lea i le faaiuga o se faamasinoga ua faamaonia ai lo la manatu faatauvaa i le mamalu o le Faamasinoga (contempt of court).
I lea faaiuga sa tuuina mai e alii Faamasino mai Niu Sila, o Justice Fisher ma Archer, sa leai se faasalaga na tuuina mai, ona o se tusi ua taua e le faamasinoga o le ‘Harmony Agreement’ poo se tusi o se faaleleiga na talosaga ai le afioga ia Fiame Naomi Mataafa faatasi ai ma Tuilaepa, e faapea ua fia tuu i tua vesiga o le faigapalota, ae agai le atunuu i luma.
Petai, sa tuuina atu se tusi talosaga a le Sui Palemia i le Palemene o Samoa, e ao lava ona iloilo e le Palemene le mataupu ua faamaonia ai le manatu faatauvaa o Tuilaepa ma Lealailepue i le Faamasinoga.
O le iuga e pei ona tuuina mai, o le faatulai ese lea o Tuilaepa ma Lealailepule mai le Maota mo se taimi le tumau (suspended indefinitely).
Sa tuuina atu e Tuilaepa ma Lealailepule lenei mataupu i le Faamasinoga, ma tuuina mai ai le faaiuga a le Faamasinoga Maualuga, e lei talafeagai le auala sa faatino ai le faaiuga a le Palemene, ma logoina loa le Fofoga Fetalai e toe faaulu atu faipule i le Maota.
Peitai, sa toe foi le Komiti faale Palemene sa nafa ma le iloiloina o lenei mataupu, ma toe tuuina mai loa se isi fautuaga, e faatulai ese Tuilaepa ma Lelailepule mo se lua tausaga.
Sa toe faatulai ese Tuilaepa ma Laealailepule mai le Maota o le Palemene, ina ua maea se faigapalota faalilolilo a sui Faipule o le Palemene, ma lagolago ai e le toa 29 le faatulai ese ae 19 sa palota i le leai.
O le tauaofiaga mulimuli o le Palemene ia Aukuso o le tausaga lava lea, na pasia ai ni suiga o tulafono tumau a le Maota (standing orders), ma mafai ai loa ona faamaonia e le Maota le tofiaina o le Sui Taitai a le vaega faaupufai o le HRPP, le afioga Fonotoe Piea Nuafesili Lauofo, e avea ma taitai aloaia o le Itu Agai, aua le tauaofiaga o le Fono Usu a Samoa.
Ma o le faaiuga ua fofogaina ile aso ua toe maua ai le avanoa e toe foi ai le faipule o Lepa le susuga ia Tuilaepa Sailele ma le faipule o le itumalo o Faleata 3 i totonu o le saofaiga a le Palemene.